5 tips om de gezondheid in balans te houden tijdens het gamen

Gamen is voor veel kinderen een leuke, ontspannende en vaak leerrijke activiteit. Net zoals bij sport of een andere hobby, is het belangrijk dat ze dit op een gezonde, verantwoorde manier doen. Lang stilzitten in een verkeerde houding of met slecht afgestelde schermen en koptelefoons kan op termijn fysieke klachten veroorzaken. Ontdek aan de hand van deze 5 praktische tips hoe je als (groot)ouder met enkele eenvoudige ingrepen zorgt voor een verantwoorde en comfortabele game-omgeving voor je (klein)kind, zonder in te boeten op een leuke speelervaring.

1. Zorg voor een goede zithouding

Videogames zoals Just Dance laten de speler voluit bewegen. Speelt je (klein)kind een videogame dat vooral zittend gespeeld wordt, dan check je best even de volgende puntjes voor een goede zithouding:

• De knieën vormen idealiter een hoek van 90 graden.
• Laat kinderen afwisselend rechtop zitten en even bewegen, vooral tijdens lange gamesessies.
• De rug moet goed ondersteund worden — een stoel met een rechte rugleuning of stevig kussentje helpt hierbij. Een speciale ergonomische bureaustoel kan een extra zijn. Er bestaan ook videogamestoelen die voldoende steun geven.

2. Scherminstellingen: bescherm de ogen

Schermen zijn onvermijdelijk bij het gamen. Met de juiste instellingen blijven de ogen beter beschermd:

• Blauw licht kan de slaap verstoren, vooral ‘s avonds. Zet daarom, vanaf het moment dat de avond valt, de nachtmodus of blauwlichtfilter aan (beschikbaar op bijna alle apparaten).
• Zorg dat het scherm op ooghoogte staat, zodat kinderen niet naar beneden of omhoog hoeven te kijken. Langdurig naar beneden of boven kijken, belast de nekspieren.
• Zorg voor zacht omgevingslicht om het contrast tussen het scherm en de kamer te verminderen en vermoeide ogen te voorkomen. Gamen in een donkere kamer lijkt dan misschien wel sfeervol, maar het is niet goed voor de ogen. Zorg voor goede, indirecte verlichting, vermijd reflectie op het scherm en houd de schermhelderheid in balans met de omgeving.
• Houd rekening met schermtijd en moedig regelmatig een schermpauze aan.

3. Geluidsinstellingen: goed voor de oren én de rust

Veel mensen gamen met een koptelefoon op. Het is belangrijk aandachtig te zijn voor langdurig en verkeerd gebruik, want dit kan op termijn gehoorschade veroorzaken. Zeker bij kinderen, die gevoeliger reageren op harde geluiden. Gelukkig zijn er tal van technologische hulpmiddelen beschikbaar:

• Volumebegrenzing: op veel consoles of computers kan je een maximaal volume instellen dat alleen aangepast kan worden met een ouderlijke pincode.
• Kies voor automatische volumevermindering bij het aansluiten van een koptelefoon.
• Stimuleer het gebruik van een koptelefoon met volumebegrenzer (speciaal beschikbaar voor kinderen).
• Laat kinderen tijdens lange sessies af en toe de koptelefoon afzetten om hun oren rust te geven.
• Stel individuele volumeregeling in per geluidscomponent (zoals spraak, muziek, of effecten).
• Opteer voor ondertiteling en visuele meldingen, zodat kinderen minder afhankelijk zijn van geluid.

💡 Wist je dat sommige spellen zelfs een gezondheidsdoel dienen? Zoals Sound Scouts – een game dat gehoorproblemen bij kinderen opspoort, of videogames die mensen met een cochleair implantaat helpt opnieuw van muziek te genieten.

4. Pauzes en beweging zijn essentieel

Gamen kan intensief zijn voor de ogen, handen én hersenen. Regelmatig pauzeren voorkomt overbelasting:

• Hanteer bijvoorbeeld de 20-20-20-regel: elke 20 minuten, 20 seconden alles loslaten en naar iets op 20 meter afstand kijken. Zo wordt de aandacht en lichaamshouding even aangepast.
• Na 60 minuten gamen: even opstaan, bewegen of iets anders doen.
• Rek- en strekoefeningen zijn ideaal om stijfheid te voorkomen.

5. Ondersteun gezond gamegedrag

Je hoeft geen expert te zijn in videogames om betrokken te zijn:

• Vraag af en toe naar de game die gespeeld wordt of speel eens mee – dat bevordert het gesprek over schermtijd en welzijn.
• Help kinderen hun gameplek netjes en comfortabel in te richten.
• Spreek samen duidelijke regels af over speeltijd en pauzes.
• Raadpleeg de gebruikshandleiding van de console of het videospel zelf – daarin staat vaak nuttige info over veilige instellingen.
• Practice what you preach: toon het goede voorbeeld. Het is moeilijk om iemand te verbieden om te lang naar een scherm te kijken wanneer je zelf bijvoorbeeld urenlang televisie kijkt of op je gsm zit.
• ‘s Avonds laat of tot in de vroege uurtjes videogamen kan leiden tot slaapproblemen, zoals een slechtere slaapkwaliteit en moeite met inslapen, doorslapen en zelfs slapeloze nachten. Dit is dus absoluut te vermijden, zeker bij jonge kinderen.
• Lees alles over de wereld van videogames op speelhetslim.be.

Technologie helpt, maar betrokkenheid blijft het belangrijkst. Praat met je (klein)kind over waarom deze voorzorgsmaatregelen belangrijk zijn. Stel samen duidelijke afspraken op voor elk onderdeel. Wanneer we begrijpen waarom we iets doen, gaan we het sneller en gemakkelijker implementeren. Vervolgens kan je de gemaakte afspraken instellen via tools voor ouderlijk toezicht. Zo blijft videogamen fun, veilig en verantwoord voor iedereen.